Wszystkich Świętych i Zaduszki to nie holenderskie święto

Minęły Zaduszki. W Holandii i w innych krajach zachodniej tradycji chrześcijańskiej "Wszystkich Świętych" (Allerheiligen) obchodzone  było 1 listopada i to też wyłącznie w katolickiej części kraju, podobnie jak 2 listopada "Wszystkich Zmarłych" (Allerzielen).

holenderski cmentarz
Cmentarz protestancki w Holandii.

Tradycje chodzenia na groby w Holandii zamierają, także u katolików - tak jak wiele innych chrześcijańskich obyczajów. Ten dzień nie jest także świętem wolnym od pracy. Za to coraz częściej i powszechniej zaczyna obchodzić się amerykańskie święto Halloween.

Sposób obchodzenia Wszystkich Świętych w Polsce nie ma sobie równych w Zachodniej Europie, a szczególnie w jej protestanckiej części. 

nagrobki
Projekty nagrobków u kamieniarza cmentarnego.

Dzień Świętych

Już sama nazwa tego święta wskazuje, jest to dzień czczenia świętych i chrześcijańskich męczenników. Jedną z cech protestantów jest właśnie przestrzeganie drugiego przykazania:

Nie będziesz czynił żadnej rzeźby ani żadnego obrazu tego, co jest na niebie wysoko, ani tego, co jest na ziemi nisko, ani tego, co jest w wodach pod ziemią! Nie będziesz oddawał im pokłonu i nie będziesz im służył, ponieważ Ja Pan, twój Bóg, jestem Bogiem zazdrosnym...

Czyli protestanci modlą się tylko do Boga, nie uznają żadnych świętych ani nie obwieszają kościołów figurami i obrazami świętych ani ich nie adorują.

holenderskie świeckie nagrobki
Holenderskie świeckie nagrobki.

Polskie święto

Święto zmarłych należy według mnie do najciekawszych i najbardziej egzotycznych polskich obyczajów. Swe źródła ma w pogańskich obrzędach słowiańskich które kościół katolicki mógł jedynie zaakceptować.

Pogańscy Słowianie czcili zmarłych przyrządzając dla nich potrawy i składając je na grobach. Wierzono, że dusze doświadczają głodu i pragnienia. Obowiązkiem żywych było zaspokojenie tych pragnień, gdyż obrażone czy rozgniewane mogły straszyć, wyrządzić szkody, sprowadzić nieszczęście czy przedwczesną śmierć. W noc zaduszną, aż do świtu, na cmentarzach, rozstajach i w obejściach, rozniecano ogniska, których zadaniem było wskazywanie drogi błąkającym się duszom.

holenderskie świeckie nagrobki

Po holendersku

Nowe obyczaje i laicyzacja życia wkroczyła także na holenderskie cmentarze. Nagrobki czasami zaskakują Polaka swą frywolnością i oryginalnością. Jeśli już w ogóle zmarły pochowany jest do ziemi, gdyż w 2018 roku niemal 70% zmarłych podlegało kremacji.

Jedynie na starszych częściach cmentarzy zauważyć można jeszcze różnice odwiecznych podziałów religijnych w tym kraju. Cmentarze protestanckie były skromniejsze i prostsze, generalnie nie różniły się od żydowskich.

cmentarz żydowski w Holandii
Jeden z cmentarzy żydowskich w miasteczku Zaltbommel.

Protestanckie cmentarze podobnie jak i ich wyznanie nie pozostawiały miejsca na przepych. Musiały być surowe i skromne.

Współcześnie różnice wyznaniowe nie grają już roli ale nawet kraje katolickie jak Belgia, Francja i część Niemiec były przez wieku pod mocnym wpływem reformacji i protestantów.

Cmentarz holenderski
Stary cmentarzy holenderski w miasteczku Zaltbommel.

Przeczytaj także: