Najpopularniejsze warzywa na holenderskim stole

sobota, 3 Maj, 2025

Holendrzy jedzą stosunkowo dużo warzyw. Warzywa są podstawą obiadu, obok... deseru a mięso zajmuje  dopiero trzecie miejsce. Dawniej tradycyjnie pierwszorzędne miejsce wśród warzyw zajmowała brukselka i kalafior a dzisiaj mniej warzyw gotowanych, więcej sałat.

Konsumpcja warzyw i owoców w Europie 2019
Holendrzy w europejskiej czołówce konsumpcji warzyw i owoców gdy tymczasem Polacy niewiele.

Czas obiadu to w Holandii rzecz święta. Obiad ma swoje tradycje pory posiłku, nakrywania do stołu, deseru, zmywania po obiedzie i kawy na koniec. Holenderska kuchnia jest dzisiaj kuchnią światową i są domy gdzie gotuje się pięknie potrawy całego świata (i to nie z proszku, lub puszki!) jak i tradycyjne domy chłopskie, gdzie nadal króluje korytko zmasakrowanej marchwi lub andywy z ziemniakiem. 

Top 3 roku 2024 najpowszechniejszych holenderskich obiadów (avondeten) jest ciągle tzw. AVG (ziemniak+warzywo+mięso), pasta (makaron z sosem pomidorowym) i potrawa ryżowa typu nasi. 

obiad NL

Obiad AVG

Generalnie Holender je obiad podobny do polskiego, który tu nazywa się w skrócie AVG (aardappelen + vlees + groente) czyli ziemniaki + mięso + warzywo. Oczywiście pomijam tu te "racje żywnościowe" jakie coraz częściej są zamawiana; pizza, kebab, chińskie, surinamskie itd. lub gotowe obiady z supermarketów.

Holender przywiązuje dużą wagę do deseru po obiedzie. Szczególnie obiad "niedzielny" czy z zaproszonymi gośćmi nie może być jednodaniowy, wypada podać coś na zakąskę, zupkę, drugie i szczególnie smaczny deser.

 

obiad po holendersku

Warzywo

Drugie danie nie może się obyć bez warzywa. Dawniej było to niemal zawsze warzywo gotowane/ duszone typu kalafior, brukselka lub czerwona kapusta. Dzisiaj możliwości jest więcej częściej jada się "rauwkost" czyli sałatki z surowych warzyw. Statystyczny Holender zjada 131 g warzyw dziennie - głównie do obiadu (diner).

Najpopularniejsze warzywo do obiadu to odpowiednio w kolejności: pomidor, ogórek, marchew, sałata lub sałaty mieszane, brokuły i fasolka szparagowa.

obiad w NL

Niegdyś bardzo popularne warzywo jak cykoria, kalafior, brukselka i snijbonen jedzą jeszcze tylko seniorzy.

Szczególnie sałata lodowa zrobiła furorę swoją trwałością. Może to zdziwić, ale jeszcze 35 lat temu ogórek, papryka i pomidor były dość egzotycznymi warzywami na holenderskim stole. Nie do pomyślenia było zjeść pomidora lub paprykę na surowo.

młynek do siekania fasoli
mMłynek do siekania młodych strąków fasoli

Siekane strąki fasoli

Strąki młodej fasoli (snijbonen) były przez wieki do końca XX wieku bardzo popularnym warzywem w Holandii. Do ich cięcia w skośne paseczki służył taki młynek, których jeszcze pełno w holenderskich sklepach ze starociami. Tak poszatkowane strąki można było bezpośrednio podać ugotowane do obiadu, ale często były wekowane lub peklowane na zimę (podobnie jak kapusta kiszona z tym, że się nie skisiły). Obecnie do kupienia już pokrojone.

  • Mit żelaza w szpinaku. Nadal istnieje powszechny wielki mit nt. zawartości żelaza w szpinaku: na początku XX w. amerykański naukowiec sporządził tabelę zawartości żelaza w warzywach. Przy szpinaku postawił błędnie przecinek. Od tej pory szpinak zawierał dziesięciokrotnie więcej żelaza niż w rzeczywistości. Tak powstał komiks szpinaczanego Popeya. Tak naprawdę, to np. fasola (5 mg) czy szczypiorek (13 mg) zawierają więcej żelaza niż szpinak (1,2 mg). Poza tym organizm ludzki źle przyswaja żelazo z warzyw a szczególnie ze szpinaku. Mięso jest znacznie lepszym źródłem żelaza.

Przeczytaj także: