Rzeczpospolita łacińska

Naśladujemy mocarnych

Język obcy jakiego chętnie używamy mówi dużo o naszym respekcie do narodu którego jest językiem ojczystym. Przez tysiąc lat używano łaciny -  języka starożytnych Rzymian których kultura była dla nas wzorem. Gdy wzrosła potęga Francji - Wersal i język francuski zaczął panować na dworach całej Europy. XX wiek stał się wiekiem amerykanizacji Świata i język amerykański jest nadal językiem światowych elit jak i obowiązkowym drugim językiem nas wszystkich. 

Naród który przoduje cywilizacyjnie w kulturze, rozwoju i bogactwie zawsze był i jest wzorem dla reszty. Już dla starożytnych Rzymian greka była językiem kultury i rzymskie elity mówiły po grecku. Po upadku Rzymu w średniowiecznej Europie łacina z kolei stałą się językiem elit intelektualnych i praktycznie tylko w tym języku pisano jeszcze długo, do XVIII wieku. Nawet dzisiaj są średnie szkoły gdzie wykłada się grekę i łacinę. Od renesansu w XVII w. arystokracja Zachodniej Europy poczęła mówić po francusku. Język francuski dominował wśród elit Europy aż do XX wieku kiedy to wyrosła nowa potęga Stanów Zjednoczonych i zaczęliśmy przechodzić na język angielski. 

• Nawet herb Holandii zawiera sentencję w języku francuskim: Je maintiendrai "ik zal handhaven" - będę utrzymywać.

Polacy nie gęsi

Polacy byli jednak bardzo długo "gęsiami" których język nie był ujednolicony jeszcze w XIX wieku. Polska szła zawsze z opóźnieniem do mody zachodniej więc i łacina dużo później ale i dłużej panowała w naszym kraju. Szczególnie w czasach renesansu polskie elity z upodobaniem wstawiały licznie łacińskie słowa do swoich wypowiedzi, słowa które zresztą przywędrowały do polski za pośrednictwem Niemców i Czechów. Dlatego dzisiaj uderza mnie jak wiele nazw geograficznych w języku polskim ma rodowód łaciński nie stosowany na Zachodzie:  Akwizgran, Gendawa, Lejda, Sabaudia, Lacjum, Rodan - nazwy których nikt na Zachodzie nie będzie znał. Równie kuriozalne i archaiczne są nazwy Włochy i Niemcy.

Większość światłych ludzi epoki renesansu podpisywało się łacińską wersją swego nazwiska i imienia. Często nie jesteśmy w stanie dzisiaj powiedzieć jak naprawdę ktoś się nazywał gdy pozostały po nim tylko teksty pisane po łacinie.

Słynni po łacinie

Wiele nazwisk słynnych ludzi renesansu znamy tylko z ich spolszczonej pisowni. 

spolszczone Mikołaj Kopernik Jan Heweliusz Christiaan Huygens Kartezjusz    - Hugo Grocjusz Erazm z Rotterdamu

łacińskie Nicolaus Coppernicus Johannes Hevelius Christianus Hugenius Renatus Cartesius Hugo Grotius Desiderius Erasmus Roterodamus

pierwotne Niklas Koppernigk Johann Hewelcke Christiaan Huygens René Descartes Hugo de Groot Geert Geerts (?)

W spadku po łacinie mamy także wiele nazw geograficznych które brzmią czasem nawet niezrozumiale w innych częściach Europy: Kolonia, Akwizgran, Brugia, Francja, Grecja, Gandawa, Lejda.