Karol Lesman - ambasador polskiej literatury w Holandii

Nie ma w Holandii człowieka tak zasłużonego dla polskiej kultury jak jest nim Karol Lesman. Już czterdzieści lat wprowadza polską literaturę do holenderskich księgarń.

Karol Lesman i jego tłumaczenie Lalki Bolesława Prusa
Karol Lesman i jego tłumaczenie Lalki Bolesława Prusa.

Karol Lesman urodził się w 1951 r. w Bredzie. A gdy słyszymy Breda - to nierozerwalnie kojarzy nam się z polskimi żołnierzami wyzwalającymi to miasto w październiku 1944. Wielu z tych żołnierzy 1 Dywizji Pancernej generała Maczka pozostało w tym mieście na zawsze. Także ojciec Karola osiadł w Bredzie gdzie ożenił się z dziewczyną z tego miasta.

Związki Karola Lesmana z Polską są więc oczywiste, aczkolwiek dla większości drugiej generacji, Polska była raczej mityczną krainą daleko za żelazną kurtyną. Zresztą w domu z reguły dominował język holenderski matki i języka polskiego mały Karol nie znał. 

Karol Lesman studiował slawistykę na uniwersytecie w Amsterdamie. Gdy w roku 1979 przeczytał "Lalkę" Bolesława Prusa wiedział już, że jego pasją będzie tłumaczenie polskiej literatury na język holenderski. Do dzisiaj Lesman przetłumaczył ponad sześćdziesiąt tytułów, głownie prozy ale także poezji m. in. Ewa Lipskiej, Tadeusza Różewicza, Miłosza, Herberta, Świrszczyńskiej i Wiesławy Szymborskiej.

Ewa Lipska

A myśmy biegli   En wij maar rennen

A myśmy biegli przez trawniki
gdy rozstrzygały się losy historii.

Nie słyszeliśmy strzałów.
Zamiast historii była gimnastyka.

A myśmy biegli przez trawniki
kiedy szyto nam buty.

Krótkie watowane kurtki
trzymały nas mocno za plecy.

 

En wij maar rennen over het gras
terwijl werd beschikt over het lot van de geschiedenis.

Wij hoorden geen schoten.
In plaats van geschiedenis hadden we gym.

En wij maar rennen over het gras
terwijl schoenen voor ons werden genaaid.

Korte gewatteerde jasjes
waren ons een steun in de rug.

Tłumaczenie: Karol Lesman

Karol Lesman w polskiej ambasadzie 2015

Karol Lesman otrzymał wiele polskich i holenderskich nagród literackich za tłumaczenie powieści, poezji i innych polskich prac. Do jego dorobku tłumacza należą m.in. tłumaczenia:
Bolesław Prus "Lalka", Leszek Kołakowski, Stanisław Mrożek, Janusz Korczak, Kazimierz Brandys, Stanisław Ignacy Witkiewicz "Nienasycenie", Zbigniew Herbert, Małgorzata Saramonowicz, Tadeusz Różewicz, Wiesław Myśliwski, Marek Hłasko, Tomek Tryzna "Panna Nikt", Olga Tokarczuk "Dom dzienny, dom nocny" i Andrzej Stasiuk.

Za swój dorobek tłumacz otrzymał w roku 2009 prestiżową holenderską nagrodę Funduszu Literatury a w 2017 r. Nagrodę Funduszu Kultury Księcia Bernharda.

Karol Lesman ciężką i żmudną pracą tłumacza wprowadził polską literaturę do Holandii.

Wisława Szymborska

Są tacy, którzy   Er zijn van die mensen die

Są tacy, którzy sprawniej wykonują życie.
Mają w sobie i wokół siebie porządek.
Na wszystko sposób i słuszną odpowiedź.

Odgadują od razu kto kogo, kto z kim,
w jakim celu, którędy.

Przybijają pieczątki do jedynych prawd,
wrzucają do niszczarek fakty niepotrzebne,
a osoby nieznane
do z góry przeznaczonych im segregatorów.

Myślą tyle, co warto,
ani chwilę dłużej,
bo za tą chwilą czai się wątpliwość.

A kiedy z bytu dostaną zwolnienie,
opuszczają placówkę
wskazanymi drzwiami.

Czasami im zazdroszczę
- na szczęście to mija.

 

Er zijn van die mensen die bedrevener zijn in leven.
In en om hen heen heerst orde.
Voor alles hebben zij een manier en het juiste antwoord.

Zij raden onmiddellijk wie wie, wie met wie,
met welk doel, waarheen.

Stempelen unieke waarheden af,
gooien overbodige feiten in de versnipperaar,
en stoppen onbekende personen
in op voorhand voor hen bestemde ringbanden.

Denken zo veel als de moeite waard is,
en geen ogenblik langer,
want achter dat ogenblik loert de twijfel.

En als ze uit hun bestaan worden ontslagen,
verlaten ze hun post
door de aangegeven deur.

Soms benijd ik hen
– gelukkig gaat dat ook weer over.

Tłumaczenie: Karol Lesman

Karol Lesman po polsku.

.

Karol Lesman po holendersku.