Historia czcionki

Od czasów rzymskich nie wiele się zmieniło w typografi alfabetu łacińskiego. Dzisiaj na internecie i w druku funkcjonują fonty zaprojektowane ponad 2 tysiące lat temu. Ekran smartfona rządzi się jednak trochę innymi prawami niż papierowa książka.

łacińskie litery

Ta rzymska czcionka sprzed ponad 2000 lat jest do dzisiaj wzorem wszystkich dużych liter naszego alfabetu. Istnieją setki nowoczesnych czcionek (fontów) bazujących na tych rzymskich kapitalikach (lub wersalikach - dużych literach).

tekst karoliński

Dopiero od czasów Karola Wielkiego (epoka karolińska), po 800 roku dorobiliśmy się małych liter jak w przykładzie powyżej.

krój pisma
Projekty liter Williama Caslona z 1728 r.

Algorytmy

Dopiero po roku 1000 zaczęły w Europie przyjmować się cyfry arabskie podpatrzone od perskiego matematyka Al-Chuwarizmi którego nazwisko "zlatinizowano" na... Algorithmi - tak dzisiaj popularne słowo algorytmy.

Ciekawostka: ponieważ w krajach germańskich używano cyfr rzymskich jeszcze długo (do 1522 r.) pozostałością tego jest do dzisiaj odwrotne wymawianie jednostek i dziesiątek; czyli jeden i dwadzieścia (XXI éénentwintig).

wierszownik
Wierszownik: przyrząd do składania czcionek w drukarskiej zecerni w czasach ołowianych czcionek.

Garamond

Ostatecznie w roku 1541 francuski typograf Claude Garamond sporządził matryce czcionki która do dzisiaj jest najbardziej klasyczną czcionką używaną w wielu gazetach i książkach na całym świecie. 

Matryce Garamonada odziedziczył największy drukarz XVI wieku; Krzysztof Plantin z Antwerpii. Oryginalne czcionki można do dzisiaj podziwiać w muzeum w Antwerpii.

czcionki
Czcionki z ołowiu, kroju Helvetica, używane w XX wieku.

Najpopularniejsze do dzisiaj klasyczne fonty to: Garamond, Bodoni, Gill Sans, Univers,  Futura, Baskerville, Times New Roman, Calibri, Helvetica i Courier.

Mikołaj Rej
"Krótka rozprawa między trzema osobami / Panem / Wójtem / a Plebanem" Mikołaja Reja, wydrukowana w Krakowie w 1543 r.

Skąd się wzięły polskie ogonki?

Do XIV wieku nikt jeszcze po polsku nie pisał. Królowała łacina a gdy już coś miano pisać po polsku zapożyczano liter z pisowni czeskiej lub niemieckiej zmieniając składanie sch na sz. Nie istniały jeszcze normy polskiej pisowni.

Pierwsze polskie abecadło stworzył Jan Kochanowski w XVI wieku które w kolejnych wiekach ewoluowało to współczesnej formy.

polska czcionka

"Polskim krojem narodowym" nazywa się Antykwa Półtawskiego (lub Antykwa Polska) zaprojektowana w latach międzywojennych przez grafika i typografa Adama Półtawskiego.

czcionka Lato

Lato

Wiatrakowy font pochodzi z Polski. Nazywa się Lato i został zaprojektowany w 2010 r. przez projektanta czcionek Łukasza Dziedzica. Obecnie font Lato należy do najpopularniejszy fontów na internecie, dostępnym gratis w fontach Googla - używanym na milionach websites.

Przeczytaj także: