Symbole tożsamości narodowej

sobota, 25 Maj, 2024

To cesarze, królowie, prezydenci w XIX wieku rozniecili w nas dumę narodową czyli po prostu obrzydliwy nacjonalizm który do dzisiaj nam coraz bardziej zagraża. Przeciętni obywatele musieli ginąć w obronie wyimaginowanego państwa.

Narodziny nacjonalizmu

Przez długi czas twórczość Rembrandta nie była doceniana. Jego obrazy uważano za zbyt ciemne, zbyt realistycznie, nie wystarczająco podnoszące na duchu. Ale w dziewiętnastym wieku odkryto go na nowo: Rembrandt doskonale sprawdził się jako nowy bohater narodowy Niderlandów.

Uznanie dla artysty i moda na obrazy Rembrandta osiągnęła szczyt za jego życia, około 1650 roku. Później przyszły nowe mody i przez kolejne 200 lat Rembrandt popadł w zapomnienie. Zresztą był bardziej sławny za granicą niż we własnym kraju. Holendrzy nie mieli jeszcze wówczas wielkiego mniemania o niderlandzkich malarzach. Dopiero dziewiętnastowieczny nacjonalizm i zagraniczna popularność Rembrandta wydobyły go z zapomnienia.

Rubens Antwerpia — Pomnik Rubensa na centralnym placu w Antwerpii.

Duma narodowa: wasz Rubens nasz Rembrandt!

Ponowne odkrycie Rembrandta zawdzięczamy sytuacji politycznej w Europie XIX wieku. W roku 1830 południowe prowincje odłączyły się od Królestwa Niderlandów. Nowo powstałe państwo - Belgia - potrzebowało własnych symboli narodowych, więc w Antwerpii w roku 1840 odsłonięto pomnik Rubensa - malarza z tego miasta.

Rembrandt Amsterdam — Pomnik Rembrandta na placu nazwanym jego imieniem w Amsterdamie.

Niderlandy nie mogły być gorsze, więc wyciągnięto z zapomnienia Rembrandta i w roku 1852 na Rynku Maślanym w Amsterdamie stanął jego pomnik. Sam rynek przemianowano z czasem na Plac Rembrandta (Rembrandtplein). Niedługo po tym w roku 1906 niezwykle uroczyście Holandia obchodziła 300. rocznicę urodzin artysty. Tak na początku XX wieku powstała światowa legenda i popularność Rembrandta, trwająca w zasadzie do dzisiaj o czym najlepiej świadczą ceny jakie osiągają na aukcjach jego obrazy. W XXI wieku jest już kilku malarzy droższych od Rembrandta.

Europa XIX wiek — Podział Europy na początku XIX wieku.

Naród: twór XIX wieku

W XIX wieku po Europie przeszła pierwsza fala nacjonalizmu i gwałtowne zapotrzebowanie na symbole narodowe. Przez Zachodnią Europę przelała się mieszczańska rewolucja (Wiosna Ludów 1848) której efektem było powstanie Zjednoczonej Rzeszy Niemieckiej, Zjednoczonych Włoch, Republiki Francuskiej i Austro-Węgier.

W tym czasie w Polsce odsłonięto pomnik Kopernika w Warszawie (1830), Mickiewicza w Krakowie i Warszawie (1898) i Chopina w Łazienkach.

27 maja 1852 r. tysiące Amsterdamczyków przybyło na Rynek Maślany (Botermarkt), gdzie w obecności króla Wilhelma III odsłonięto pomnik Rembrandta a obok zasypano kanał i na powstałym placu odsłonięto pomnik holenderskiego męża stanu Thorbecke w 1876. Plac nazwano jego imieniem Thorbeckeplein. Cała Europę ozdobiono pomnikami Dumy Narodowej. Szczególnie odwieczni wrogowie: Niemcy i Francuzi prześcigali się w monumentach tożsamości narodowej. W końcu rezultatem wynalazku "tożsamości narodowej" były wielkie wojny światowe.

Stawianie posągów bohaterom narodowym było wówczas popularną rozrywką w całej Europie - niektórzy kpiąco mówili o prawdziwej "statuomanii" w Europie. Odkrywano tożsamość narodową przy pomocy brązowych lub marmurowych posągów dawnych bohaterów. W XIX wieku ustanawiano także hymny, herby i flagi narodowe.

Jak stare muszą być granice aby nie były podważalne?

W dobie wojny Rosyjsko-Ukraińskiej (czy może wojny Wschodu z Zachodem) Władimir Putin twierdził w 2024 r., że Ukraina nigdy nie była samodzielnym państwem i stała się nim w niejasnych okolicznościach dzięki Stalinowi i Chruszczowowi w XX wieku. Polska w dzisiejszych granicach to też twór ustanowiony dzięki Stalinowi już w 1943 r. Jak trwałe są wiec granice Polski? Czy 80 lat nowych terytoriów jest wystarczającym terminem akceptacji przez sąsiadów?

Niemal cała Europa formowała się w XIX i XX wieku. Kto powiedział, że w XXI wieku granice pozostaną nienaruszalne? Jako przykład mogę tylko podać fakt od kiedy wielkie, stare europejskie miasta stały się oficjalnie stolicami nowo utworzonych państw.

od kiedy jest stolicą. — Od kiedy te miasta są stolicą kraju.

Rzym jest stolicą Włoch dopiero od 1871 roku! Także w tym samym roku Berlin został stolicą Niemiec, choć nie na długo i dopiero w 1990 został stolicą całych Niemiec ponownie. Amsterdam jest stolicą Holandii od 1808 r. a Moskwa stolicą Rosji od 1918. Czy to długo czy krótko?

Przeczytaj także: