Zaraz, czyli kiedy? Czyli ile trwa momencik po holendersku?
Wiele słów które można pozornie łatwo przetłumaczyć na nasz język, ma jednak inne znaczenie w danej kulturze. Tak na przykład określenia pory dnia i czasu mogą się różnić, co prowadzi czasami do nieporozumień.
Ile trwa polskie zaraz?
Kłopotliwe jest jedynie, że także polskie tłumaczenia tych słów mają elastyczny czas trwania. Gdy usłyszę "zaraz wracam" - nie jestem pewny czy to będzie za 5 minut czy jutro, podobnie gdy usłyszę przez telefon "już do ciebie jadę" jest bardzo rozciągliwe w czasie. Polski momencik także potrafi trwać godzinę. Holendrzy są z reguły znacznie punktualniejsi i przywiązują większą wagę do słowa.
Holenderskie pory dnia
Holenderskie określenia czasu trwania pór dnia różni się nieco od polskich.
- Ochtend (in de loop van de ochtend) - rano - trwa od wschodu słońca do godz. 12:00.
- Middag (in de loop van de middag) - południe - trwa od godz. 12:00 do 18:00. W standardowym języku niderlandzkim voormiddag (wczesne popołudnie) mieści się w godzinach 12-14 a namiddag w godz. 16-18. U Flamandczyków jest oczywiście zupełnie inaczej.
- Avond (in de loop van de avond) - wieczór - trwa od godz. 18:00 do północy.
- Nacht - noc - trwa od godz. 00:00 do wschodu słońca.
Stwierdzenie "in de loop van..." jest dość niejasnym określeniem pory dnia, gdy nie jesteśmy pewni precyzyjnego określenia czasu. Na przykład "in de loop van de middag" oznacza z reguły godziny między 15:00 - 17:00, ale potrafi być rozszerzone od 14:00 do 17:45.
- "In de loop van de ochtend..." oznacza z reguły godziny 8:00 - 10:00.
- "In de loop van de middag..." oznacza z reguły godziny 13:00 - 15:00.
- "De namiddag" (po południu) to z reguły godziny 16:00 - 18:00.
- "In de loop van de avond..." oznacza z reguły godziny 18:00 - 20:00 a "laat op de avond" od 22:00 - 24:00 po czym rozpoczyna się middernacht (północ).
Uwaga: z reguły godzina 12-12:30 zastrzeżona jest na lunch a godzina 18:00 zastrzeżona jest w Holandii na obiad (avondeten) a to jest "święta" godzina o której się nikt z nikim nie umawia i nie przychodzi z wizytą. Oczywiście zdążają się odstępstwa od każdej reguły, dlatego tak często dopisujemy "z reguły".
Teraz, zaraz, za chwilkę...
To już nieco trudniejszy temat i mogą być w poniższych przykładach regionalne odchyłki. Kolejność w miarę chronologiczna w długości trwania.
- Nu - teraz - także momenteel, op dit ogenblijk, nu meteen - z reguły natychmiast.
- Dadelijk - zaraz - także onmiddelijk, gelijk, zo meteen, nu meteen - z reguły "pierwsze co zrobię". Kiedy mówimy o czymś, że nastąpi to dadelijk, wskazujemy, że nie będziemy z tym czekać do później lub do jutra.
- Zo - za chwilę/sekundę - np. ik kom zo, tot zo - czyli za parę minut, w ciągu godziny. "Tot zo" oznacza z reguły okres od 5 minut do maksymalnie 2 godzin, więc gdy powiesz "tot zo" nie pojaw się dopiero po upływie 4 godzin.
- Gauw - szybko - snel - w jak najszybszym czasie.
- Straks - zaraz - także later, binnenkort, direct, gauw, meteen, zo meteen, spoedig - z reguły zrobię to w krótkim czasie (w ciągu paru godzin). Straks jest nieco później niż dadelijk, np: "ik ga dadelijk de hond uitlaten, en dat ben ik straks weer terug". Jednocześnie "tot straks" jest dalej w czasie niż "tot zo". "Tot straks" określa z reguły przedział czasu do 4 godzin. Gdy więc o godz. 11 ktoś powie do ciebie "tot straks" to oczekuje widzieć cię przed godz. 15, ale... nie za pięć minut.
- Later - później - bez określenia konkretnego terminu/czasu.
- Binnenkort - wkrótce - bez określenia konkretnego terminu/czasu.
Przykład:
De gasten gaan dadelijk weg - goście już wychodzą
De gasten gaan gauw weg - goście zaraz wyjdą
De gasten gaan straks weg - goście zaraz wychodzą
De gasten gaan binnenkort weg - goście wkrótce wyjdą
Prawdopodobieństwo realizacji zdarzenia
Podobnie nie zawsze łatwo jest ocenić cudzoziemcom różnicę prawdopodobieństwo realizacji zdarzenia. Poniższa grafika powinna nieco pomóc aby odróżnić różnicę między np. "vaak" a "soms".
