Pochodzenie nazwy indyka
W języku angielskim indyk nazywa się turkey - czyli Turcja. Stąd w też automatyczny tłumacz robi z Turcji indyka. Nazewnictwo tego ptaka ma w Europie osobliwą historię.
Pochodzenie indyka
Dziki indyk pochodzi z... Indii bo tak nazywano początkowo kraj który odkrył Krzysztof Kolumb w 1492 r. Pierwsi koloniści odkryli szybko pyszny smak udomowionego indyka z Ameryki Środkowej i przywieźli go do Europy, gdzie trafił na arystokratyczne stoły a od XVI wieku spopularyzował się w całej Europie. W Ameryce Północnej dziki indyk występował w dużych ilościach na wielkich obszarach dzisiejszych Stanów Zjednoczonych i w bardziej odludnych regionach żyje tam nadal. Pierwsze indyki dotarły do Europy z hiszpańskimi odkrywcami około roku 1500. Pierwsze wzmianki o indyku odnotowano we Francji w 1518 r., w Anglii w 1524 i Niemczech w 1534 r. i w Holandii w 1551 r.
Hinduski czy Turecki?
Z powodu pierwotnego nazywania nowoodkrytego kontynentu Indiami - nic dziwnego, że ptaka nazywano początkowo "hindusem" - z francuska d’Inde - bo z Indii (dzisiaj dinde). To jest powodem, że w wielu językach, także słowiańskich nazwa indyka pochodzi od Indii: polski, ukraiński (індичка), rosyjski (индюк) i hebrajsku a także po turecku (hindi).
Wyjątkiem, choć nie bardzo, jest nazwa indyka po holendersku: kalkoen - nazwa pochodzi od starego miasta Calicut w Indiach - niegdyś światowego centrum handlu przyprawami korzennymi. Od XVII w. Calicut kojarzyło się Holendrom z Indiami. początkowo więc zwano ptaka Calicut-hoen czyli kurka z Calicut. Podobnie nazywa się w językach skandynawskich (kalkun), bałtyckich i byłej holenderskiej kolonii Indonezji.
Natomiast w wielu krajach azjatyckich indyk zawdzięcza swoją nazwę właśnie Europie; i tak w Malezji nazywa się "holenderską kurą", w Kambodży "francuską kurą".
Dlaczego Turek?
Jeszcze zanim Kolumb odkrył Amerykę, europejska arystokracja uwielbiała egzotyczne ptaki na biesiadnym stole. Różnego rodzaju kurki, pawie i perliczki kupowano u tureckich handlarzy którzy przywozili je z Afryki. Dla uproszczenia Anglicy nazywali te ptactwo "turkeycocke" - tureckie koguty. Gdy później doszły do tego te nowe wielkie koguty zza oceanu - dołączono je do tych "tureckich kogutów" a z czasem po prostu "turków". W wielu językach Afryki indyk nazywa się także "turek" ale dla odmiany po arabsku indyk jest "rzymskim kogutem" - jako, że Rzym reprezentował Europę.
Ale to nie wszystkie dziwactwa nazewnictwa. Hiszpanie nazwali indyki pavo co właściwie znaczy paw, Macedończycy "misir" = Egipt - bo sporo eksportu indyków szło przez Egipt i w niektórych południowoeuropejskich językach Egipt jest nazwą indyka. Lub tak jak po słowacku ptak zza morza "moriak" podobnie jak po albańsku.
Pierwsi portugalscy koloniści Brazylii nazywali indyka peru - jako, że Peru było dla nich synonimem całej Ameryki Południowej. Stąd też pochodzi jego nazwa w Chorwacji (purica) i Słowenii (puran). Głębiej w Azji natomiast, indyk zwany jest "kurka", "kürke" lub "kurkan". W niektórych wschodnich językach indyk ma bardziej obrazową nazwę związaną z jego cudacznym wyglądem lub bulgoczącym dźwiękiem jaki wydają.
- Indianie północnoamerykańscy hodowali indyki i z ich pierza wyrabiali m.in. koce i inne ciepłe ubrania a pióra z ogona bywały używane w indiańskich pióropuszach. Indianie nazywali indyka po prostu "duży ptak"
Indyk wypiera wieprza
Indyk jest największym udomowionym ptakiem. Niektóre rasy indyków mogą osiągać wagę do 35 kg. Współcześnie indyk okazał się bardzo rentownym ptakiem hodowlanym. Jest duży, mięsisty i jego mięso doskonale nadaje się to przetworów mięsnych imitując dość dobrze droższą w hodowli wieprzowinę. Także i polskie kiełbasy i szynki wyrabiane są z coraz większym udziałem mięsa indyczego.
Przeczytaj także: