Małżeństwo po holendersku
Gdy w Polsce powszechne są jeszcze tradycyjne śluby przed ołtarzem, tak holenderskie związki partnerskie nie mają już nic wspólnego z żadnym wyznaniem i kościołem. Co Polak/Polka musi wiedzieć zawierając związek z Holendrem/Holenderką.
Warunki zawierania małżeństw w Holandii
Radykalnie zmieniły się stosunki społeczne w Holandii w ostatnich 30 latach. Zniknęła tradycyjna rola kobiety i wraz z tym zniknął tradycyjny związek małżeński. Do 2018 roku po ślubie oboje małżonków miało automatycznie prawo do równego podziału dzieci, majątku, łącznie z nieruchomościami, własnymi firmami, spadkami, darowiznami ale też długami.
Od 1 stycznia 2018 zawarcie małżeństwa nie uprawnia automatycznie do połowy majątku współmałżonka. Notarialnie zapisywany jest stan posiadania obu partnerów sprzed ślubu. Według nowego prawa, w razie rozwodu, partnerowi bez majątku należy się jedynie "godziwe zadośćuczynienie" - choć bez konkretnego określenia ile to zadośćuczynienie ma wynosić.
Przykład 2022 rok: Thomas (29) i Laura (28)
Mieszkają razem w czynszowym apartamencie i właśnie zamierzają kupić mieszkanie w Rotterdamie za 500 tys. €. Oboje pracują i zarabiają prawie 4 tys. euro miesięcznie netto. Wspólnie płacą rachunki (czynsz, itp) wysokości 1560 €. Mówią: "podliczyliśmy kto z nas ile zarabia. Ponieważ ja mam lepsze świadczenia socjalne a Thomas sam musi oszczędzać na emeryturę zrobiliśmy na to korekcję wydatków i na bazie netto dochodów wyliczyliśmy ile, kto proporcjonalnie ma wkładać do naszych stałych wydatków. Hypotekę będziemy płacić równo po połowie ponieważ każdemu z nas należy się połowa nieruchomości. Wszystko spisaliśmy notarialnie w umowie partnerskiej (samenlevingscontract). Także wyposażenie domu, benzynę i prezenty dla wspólnych znajomych opłacamy ze wspólnego rachunku bankowego".
Zarejestrowany związek partnerski a umowa partnerska
Oba terminy są często używane zamiennie, chociaż odnoszą się do różnych rzeczy. Związek partnerski już wyparł w Holandii tradycyjne małżeństwo. "Zaślubiny" przed ołtarzem nie mają współcześnie sensu bo nic nie gwarantują. Spisanie warunków umowy partnerskiej u notariusza jest pewniejsze. W Polsce partnerstwo nazywa się także konkubinatem. W roku 2020 zawarto w Holandii 25 tys. zarejestrowanych związków partnerskich (geregistreerde partnerschap) i 45 tys. umów partnerskich (samenlevingscontract).
Zarejestrowany związek partnerski lub ślub (geregistreerd partnerschap) jest oświadczeniem dla urzędu urodzeń, małżeństw i zgonów. To nie jest umowa lecz forma związku partnerskiego. Wiąże się z nim szereg praw i obowiązków. W zasadzie jest urzędowym "ślubem". W związku partnerskim partnerzy muszą wspólnie ponosić koszty gospodarstwa domowego, w tym koszty opieki i wychowania dzieci, proporcjonalnie do ich dochodów. Jeżeli koszty przekraczają ich dochody, muszą ponosić nadwyżkę proporcjonalnie do swojego majątku. Od tego obowiązku wniesienia wkładu proporcjonalnego do dochodu i majątku można odstąpić jedynie w przypadku zawarcia umowy przedślubnej lub majątkowej umowy małżeńskiej, czyli tzw. intercyzy. Intercyza oznacza, że majątek, jaki od tej pory partnerzy zgromadzili stanie się częścią majątku wspólnego.
Umowa partnerska (samenlevingscontract) to dokument, który sporządzasz notarialnie. W tym dokumencie możesz przede wszystkim zawrzeć praktyczne ustalenia. Co należy do kogo? Ile płacimy miesięcznie? Jakie faktury są opłacane przez kogo? Co jeśli jedna osoba nagle odejdzie? Zawarcie umowy prtnerskiej nie jest obowiązkowe, ale przydatne.
| Związek partnerski | Umowa partnerska |
|---|---|
|
W małżeństwie lub związku partnerskim automatycznie partnerzy mają wobec siebie szereg praw i obowiązków. Na przykład obowiązek alimentacyjny i prawo spadkowe. Jeżeli partnerzy (małżonkowie) nie spisali wcześniej umowy u notariusza przed zarejestrowaniem związku partnerskiego, wówczas istnieje wspólnota majątkowa. Oznacza to, że w zasadzie wszystko do nich należy po równo. Oboje partnerów jest automatycznie prawnym ojcem i matką dzieci urodzonych w trakcie trwania związku partnerskiego. W małżeństwie lub partnerstwie ty i twój partner automatycznie macie władzę rodzicielską nad wspólnymi dziećmi. Oboje rodziców sprawuje opiekę nad wspólnymi nieletnimi dziećmi. W przypadku małoletnich dzieci rozwiązanie zarejestrowanego związku partnerskiego następuje przez sąd. W przypadku braku dzieci związek partnerski można rozwiązać za pośrednictwem urzędu stanu cywilnego przy pomocy adwokata lub notariusza. Jeśli jeden z partnerów umiera - drugi staje się automatycznie spadkobiercą (i ewentualnie dzieci). Podobnie jak w przypadku rozwodu, zgodnie z prawem, gdy związek partnerski zostaje rozwiązany, powstaje obowiązek alimentacyjny. |
Dzieci urodzone w tym związku nie są automatycznie przypisane ojcu. Mężczyzna musi uznać dziecko przed lub po urodzeniu, aby zostać prawnym ojcem. W umowie partnerskiej tylko matka automatycznie otrzymuje władzę rodzicielską. Mężczyzna musi najpierw uznać dziecko, aby zostać oficjalnym ojcem, a następnie może zarejestrować wspólną opiekę nad dzieckiem razem z matką. W umowie o wspólnym pożyciu nie ma wspólnoty majątkowej, chyba że uwzględnisz to w umowie o wspólnym pożyciu. W umowie spisany zostaje majątkowy stan początkowy partnerów. Partnerzy mają te same prawa i obowiązki jedynie wtedy, gdy uwzględnią je w umowie notarialnej. Wspólna opieka nad małoletnimi dziećmi również będzie musiała zostać uregulowana prawnie. Jeśli jeden z partnerów umrze, nie dziedziczą po sobie automatycznie. Jeśli tego chcą, będą musieli to załatwić w testamencie u notariusza. Umowa o wspólnym pożyciu jest zwykle rozwiązywana, gdy strony nie mieszkają już razem. Zależy to od tego, co strony wspólnie uzgodniły. Po ustaniu wspólnego pożycia nie ma obowiązku płacenia alimentów małżonkowi, chyba że strony wspólnie to wcześniej uzgodniły. |
Intercyza zamiast wspólnoty
Zasady związku małżeńskiego są więc od 2018 r. dokładnie odwrotne jak zawsze były. Zawieranie małżeństwa ze wspólnotą majątkową (gemeenschap van goederen) będzie możliwe ale tylko na specjalne życzenie spisując to u notariusza. Standardowy ślub zawierany jest na zasadach intercyzy (umowa przedślubna - huwelijkse voorwaarden) czyli każdy z partnerów ma prawo do podziału tego majątku (lub długu) jaki razem zbudowali od dnia ślubu - co posiadali przedtem pozostaje ich osobistą własnością.
Biorąc pod uwagę, że jeden na trzy związki małżeńskie w Holandii kończy się rozwodem, nowe reguły znacznie ułatwią procedurę rozwodów - których coraz więcej kończy się dużą sądową wojną o podział majątku. Kto wstępuje w Holandii w związek małżeński winien się uprzednio dobrze poinformować o tego prawnych i finansowych konsekwencjach.
Przeczytaj także: