80. rocznica wyzwolenia Bredy

29 października 2024 r. mija 80. rocznica wyzwolenia Bredy przez żołnierzy Pierwszej Polskiej Dywizji Pancernej dowodzonej przez generała Stanisława Maczka. Już nie żyją świadkowie tych dni, ale miasto Breda stara się nie zapomnieć polskich wyzwolicieli.

Ulice wyzwolicieli

Breda była wyzwalana od południa. Niemcy nie stawiali wielkiego oporu a generał Maczek dał im szansę się z miasta wycofać bez znaczących zniszczeń. Większość polskich żołnierzy poległa w innych, bardziej strategicznych okolicach miasta. 
 

Breda w październiku 2024
Ulice trasy wyzwolenia nazwano po wojnie "Polską Drogą" oraz "Ulicą Generała Maczka". W październiku 2024 te ulice udekorowano specjalnymi flagami na tą okazję z m.in. napisem PAMIĘTAMY. Mieszkańcy także wywieszali te specjalne flagi i rozlepiali w oknach afisze.

Ludność miasta wiedziała, że front się zbliżą i lada dzień wkroczą Anglicy. Kto miał dostęp do (nielegalnego za okupacji) radia, słuchał audycji z Londynu o postępie aliantów od Normandii w stronę Holandii. W radiu tym, słyszeli także o zaciekłych walkach powstańców warszawskich. Jakże duże było więc zaskoczenie, że wyzwolicielami Bredy okazali się właśnie Polacy.

Polskie ulice w Bredzie
Polskie ulice w Bredzie.

 

W tą 80. rocznicę wyzwolenia przejedzie wojskowa parada właśnie tymi ulicami Poolseweg i Generaal Maczekstraat w stronę rynku miasta.

PROGRAM 2024

Piątek, 25 października: 20.15 OOSTERHOUT: koncert wyzwoleńczy z orkiestrą wojskową z Żagania w Teatrze De Bussel w Oosterhout.

Sobota 26 października 2024 r
10.30 OOSTERHOUT: Uroczystość upamiętniająca na Polskim Cmentarzu Wojskowym Leijsenakkers, Veerseweg 42, Oosterhout.
14.30 Początek parady starymi pojazdami wojskowymi z dziećmi z osiedla Wolfslaar koło IJpelaar, przez Generaal Maczekstraat do Parady 12 (za dawnymi koszarami Chassé)
15.00 Złożenie kwiatów pod tablicą pamiątkową poświęconą żołnierzom 1. Polskiej Dywizji Pancernej na Paradzie 12; we współpracy z Zarządem polskiej parafii w Bredzie i proboszczem Józefem Okonkiem. Przemówienie dowódcy 11. Dywizji Pancernej z Żagania, gen. Piotra Fajkowskiego.
15.30 Przemarsz paradny Polskiej Kompanii Honorowej, orkiestry wojskowej z Żagania, weteranów Bredy, polskiej grupy harcerskiej Breda, młodzieży szkolnej i mieszkańców Bredy przez centrum do Grote Markt.
15.45 Gildia Dzwonników z Bredy uderzy w dzwony katedry, aby uczcić pamięć polskich wyzwolicieli.
16.00 Przybycie weteranów Bredy do Witte Anjerperkje (park Valkenberg) otwarcie z przemówieniem burmistrza Bredy.
16.30 Plac Zamkowy: Występ Polskiej Orkiestry Wojskowej z Żagania z chórem Gaudium Uniwersytetu Wrocławskiego oraz występ taneczny zespołu folklorystycznego Syrena z Brunssum.
17.00 Impreza na Placu Zamkowym z namiotem, food truck, z muzyką lat czterdziestych i pięćdziesiątych w wykonaniu big bandu Jerry'ego Steygera oraz DixieCompanie z Poznania.
20.00 Wieczór imprezowy zorganizowany przez Stowarzyszenie Kulturalne Polonia Breda w sali Vianden, Viandenlaan 5, Breda

Niedziela 27 października 2024 r
9.00 nabożeństwo w Mariakerk, Mariaplein 1, Breda
10.45 Uroczystości na Polskim Cmentarzu Wojskowym Ginneken – Vogelenzanglaan 19 Breda.
13.00 uroczystość na Polskim Cmentarzu Wojskowym przy Ettensebaan 17a Breda.

Polska kapliczka i czołg w Bredzie
Polska kapliczka i czołg w Bredzie

Nowa Breda

W Bredzie XXI wieku żyje co prawda sporo nowych Polaków; migrantów zarobkowych, jednak ci nie mają już wiele wspólnego z tą powojenną generacją Polaków i ich rodzin. Ostatni polski weteran już dawno umarł i współczesne obchody wyzwolenia mają zupełnie innych charakter z wyraźną obecnością młodych migrantów oraz polskich żołnierzy przybywających co roku na tą okazję. Generalnie w XX wieku rocznice wyzwolenia były świętem holenderskich mieszkańców Bredy z grupą weteranów a współcześnie stały się świętem Polaków z Polski która nadała tym dniom inny charakter.

Króciutki ale jakże zaskakujący reportaż z października 2024 przed polską kapliczką w Bredzie.
Poniżej krótka relacja z obchodów wyzwolenia Bredy w październiku 2024 r.