Lotnisko Amsterdam Airport Schiphol
Obszar dzisiejszego lotniska Shiphol był kiedyś jeziorem. Ponieważ przy sztormowej pogodzie tonęło tam wiele łodzi nazywano tą część jeziora "cmentarzyskiem statków" (scheepshol). Po osuszeniu jeziora w 1852 r. pozostała nazwa polderu Schiphol. Lotnisko leży więc na dnie jeziora, 4 metry pod poziomem morza.
Nazwa lotniska Schiphol jest trochę uciążliwa gdyż żaden cudzoziemiec nie jest w stanie jej dobrze wymówić. Z reguły lotniska otrzymują łatwiejszą nazwę narodowego bohatera. Schiphol powinien nazywać się Rembrandt, Van Gogh lub chociażby Heineken Airport.
- Nazwa Schiphol jest historyczną nazwą bagna na którym to lotnisko się znajduje, leży w końcu 4,5 m pod poziomem morza.
Amsterdamskie lotnisko Schiphol stoi na czwartym miejscu pod względem ilości przewożonych pasażerów oraz w czołówce najlepiej ocenianych lotnisk świata. W roku 2020 z powodu pandemii koronawirusa liczba pasażerów Schiphol spadła o 71 procent. Po pandemii ilość lotów i pasażerów znacznie spadła. Zmieniła się klimatyczna polityka Niderlandów i ograniczany jest ruch lotniczy.
Połączenie lotniska z Amsterdamem
Lotnisko ma świetne połączenie kolejowe z Amsterdamem jak i innymi miastami Holandii. W dworzec lotniczy "wbudowana" jest piętro niżej stacja kolejowa, z której co kilka minut odchodzi pociąg i w ciągu 15 minut wysiadasz w sercu Amsterdamu na Centraal Station (zobacz Przewodnik po Amsterdamie) a także, czasami z przesiadką, do każdego innego miasta w Holandii. Jest to zdecydowanie najtańsza i łatwa alternatywa dojazdu do miasta, szczególnie wiedząc, że taksówki są w Holandii bardzo drogie.
- Najczęściej sprzedawanym biletem kolejowym Holandii jest bilet w jedną stronę Schiphol-Amsterdam za €4,90 (2024 r.) Zobacz rozkład jazdy holenderskich kolei. Pociąg z Schiphol do Hagi 30 min. z e-ticket € 8,82 i do Rotterdamu 30 min. € 13,05.
- Parkingi w niewielkiej odległości od lotniska (Terminal Parking, Valet Parking) kosztują od 50 do 150 euro na tydzień. Krótkie parkowanie kosztuje 7 euro na godzinę.
Schiphol w liczbach 2018 (przed covidem)
- Z tego lotniska wylatują samoloty do 327 miast w 98 krajach świata.
- W roku 2018 przez Schiphol przewinęło się 71,1 mln pasażerów (2011: 50 mln, 2015: 58,2 mln, 2016: 63,5 mln)
- Lotnisko notowało pół miliona przylotów i odlotów rocznie
- Tygodniowo z lotniska odlatuje 4633 samolotów.
- Rocznie przez Schiphol przewija się 500 tys. samolotów (w 2016: 430 tys. samolotów a będzie 510 tys. w 2020 r.), to jest prawie 1400 dziennie. Samoloty latają tylko wyjątkowo w nocy więc dzienny ruch na lotnisku to ponad 80 samolotów na godzinę (od 2023 ilość lotów ma być zredukowana do 440 tys.).
- Wokół lotniska znajdują się garaże parkingowe na 36 tys. samochodów co w praktyce sprawia, że jest to jeden wielki parking z własnym lotniskiem.
- Na lotnisku pracuje 65 tys. ludzi w tym 2.324 pracowników samego Schiphol.
- Lotnisko jest miastem samym w sobie i liczy 313 punktów sprzedaży.
- Burger King w galerii handlowej jest najbardziej ruchliwym Burger King w świecie.
- Między Gate B i Gate H jest dystans 30 minut na piechotę.
- Lotnisko zużywa dziennie 12 mln litrów kerozyny (Boeing 747 tankuje ponad 190 ton kerozyny na lot długodystansowy. Przy 410 pasażerach na pokładzie równa się to czterem pełnym wannom kerozyny na pasażera).
- 43% pasażerów leci dla przyjemności, 32% dla biznesu a reszta bo musi.
- Lotnisko posiada sześć pasów startowych które leżą nawet do 4,5 metra pod poziomem morza.
-
Lotnisko obsługuje 11,7% światowego ruchu pasażerów oraz 13,1% światowego przewozu towarów (1,72 mln ton towarów).
-
Obrót netto 1,5 mld euro i 278 mln euro zysku netto.
Historia Schiphol
Obszar [mapa] na którym znajduje się dzisiaj lotnisko był niegdyś obszarem jeziora, mokradeł i bagien o historycznej nazwie Sciphol. W połowie XIX wieku obszar osuszono (spolderyzowano). W 1916 r. powstał w tym miejscu kompleks wojskowy Fort Schiphol z lotniskiem używanym po raz pierwszy w czasie I WŚ. W roku 1919 powstał KLM z siedzibą w Amstertdamie skąd wożono pasażerów autobusem na to lotnisko. W latach międzywojennych przekształcono lotnisko wojskowe na cywilne i bazę KLM (1920). Samoloty były coraz cięższe i grzęzły w podmokłym terenie. Z okazji igrzysk olimpijskich w Amsterdamie 1928 r. zbudowano dobrą drogę do lotniska, dworzec i wierzę kontrolną.
W czasie II WŚ Niemcy lotnisko rozbudowali i używali dla swoich samolotów w Bitwie o Anglię, natomiast alianci systematycznie je bombardowali. Na wiosnę 1945 roku Niemcy opuszczając Holandię zniszczyli lotnisko gruntownie ale po wojnie szybko zostało odbudowane.
- Komunikat z gazety 1927 roku o ruchu lotniczym na holenderskich lotniskach Schiphol i nieistniejącym już rotterdamskim lotnisku Waalhaven koło portu: "we wrześniu na Schiphol wylądowały 603 samoloty liniowe, 17 innych i 278 wojskowych. Ilość pasażerów wyniosła 1086 osób. Na lotnisku Waalhaven wylądowało 285 samolotów w tym 25 samolotów wodnych; 1120 pasażerów."
W roku 1609 pierwszy holenderski żaglowiec dotarł do Ameryki przy ujściu rzeki Hudson w okolicy dzisiejszego Nowego Jorku. Ponad trzysta lat później, 21 maja 1946 r. pierwszy samolot KLM, Douglas DC-4, przeleciał z lotniska Schiphol do Nowego Jorku. Po drodze samolot musiał dwa razy lądować w Prestwick, Szkocja i Gander, Nowa Fundlandia (Canada) aby zatankować. Douglas DC-4 palił 700 l kerozyny na godzinę lotu. KLM był pierwszą europejską linią lotniczą z regularnymi lotami do Ameryki.
W roku 1920 z lotniska Schiphol wyruszyło 440 pasażerów, w czasie olimpiady 1928 już 10 tys. pasażerów a w 1959 pierwszy milion.
W tej chwili (2024) z lotniska Schiphol korzysta już 62 mln. pasażerów rocznie.
Lotnisko zarabia dla holenderskiej gospodarki 26 mld euro rocznie.
Największa katastrofa lotnicza w Holandii. 14 października 1992 r. samolot cargo Boeing 747 rozbił się na dwóch blokach mieszkaniowych amsterdamskiej dzielnicy Bijlmermeer. Zginęły 43 osoby, w tym załoga samolotu El Al który był w drodze z Nowego Jorku do Tel Awiwu z międzylądowaniem na Schiphol. Samolot miał problemy techniczne. Według relacji naocznych świadków, jeden z silników wisiał krzywo. Przeczytaj więcej >>>
Samolot konkuruje i wygrywa z samochodem
W XXI wieku gwałtownie zaczęło przybywać samolotów i ceny lotów relatywnie tanieją. Dla przykładu przelot LOT-em z Amsterdamu do Warszawy (i z powrotem) kosztował w latach osiemdziesiątych XX wieku ok. 750 guldenów holenderskich (€ 340) co w tamtych czasach stanowiło niemal połowę miesięcznej pensji Holendra... nie mówiąc jaka to była astronomiczna suma dla Polaka gdyby miał przeliczyć stare złotówki na ówczesny kurs dolara. Na szczęście loty z lotniska Okęcie w Warszawie opłacano w złotówkach i nie były to aż tak wygórowane sumy. Według mojego szacunku i pamięci Polak zarabiał w 1990 roku (inflacja!) 1 milion złotych, w przeliczeniu, około 200 guldenów miesięcznie ( obecnie € 90,-).
Dzisiaj przybyło tanich konkurentów i lotnisk. Z tańszego lotniska w Eindhoven można polecieć Wizz Air już od ok. 50 euro do Warszawy lub bardziej komfortowo LOT-em lub KLM-em z Schiphol za ok. 250 euro.
Przeczytaj także:
- KLM - najstarsze linie lotnicze
- Obserwowanie samolotów - planespotting w Holandii
- Katstrofa lotnicza w Amsterdamie
[aktualizacja od 2008 r.]