Afsluitdijk - tama z której Holandia jest dumna

Morze Wschodnie, Północne i Południowe

W zamierzchłych wiekach Holandia operowała głownie na trzech morzach które zwano Morzem Wschodnim (Bałtyk), Północnym i Południowym. To morze południowe (Zuiderzee - dzisiaj część IJsselmeer) już nie istnieje, chociaż 800 lat temu go także nie było. nie istniało, dopiero katastrofalna powódź  z 1287 r. wdarła się głęboko w ląd ówczesnej Fryzji rozrywając kraj na dwie części. Z fryzyjskiej perspektywy powstało wówczas Morze Południowe [przeczytaj więcej o Fryzji >>>].

Pierwotnie budowa tamy miała być częścią programu osuszania całego obszaru Morza Południowego (Zuiderzee). Ze względów ekologicznych i ekonomicznych osuszono tylko jego część. Grobla połączyła Fryzję z prowincją Północna Holandia. W roku 1933 prace były definitywnie zakończone i przejechały pierwsze samochody.

Współcześnie tama oddziela jezioro IJsselmeer od Morza Północnego i biegnie po niej  autostrada A7/E22 Amsterdam–Groningen. Woda w IJsselmeer jest zmieszaną wodą słodką z morską. 

Afsluitdijk

Długość drogi po tamie wynosi 32 km, a sama grobla ma 30 km długości, szerokości 90 m i 7 m wysokości. Ciekawostką jest, że nazwana została dijk - gdy tymczasem dijk oznacza w języku holenderskim wał odgradzający wodę od lądu, gdy tymczasem Afsluitdijk jest tamą (dam) przegradzającą wody, więc powinna się nazywać Afsluitdam.

Pierwsze plany odgrodzenia Zuiderzee od otwartego morza powstały już w XVII wieku kiedy to szybko rozwijała się żegluga morska a Zuidertzee było płytkie i pełne niebezpiecznych mielizn. Technicznie było to w tym czasie trudne do wykonania. Dopiero w 1891 roku inżynier Cornelis Lely opracował realny plan odgrodzenia Zuiderzee który doczekał się realizacji 40 lat później. 

Na grobli planowano położyć linię kolejową jednak projekt okazał się nieopłacalny. Dzisiaj groblą Afsluitdijk biegnie autostrada która jest czasami zamykana dla dużych samochodów lub przyczep gdy wieją sztormowe wiatry.

Europejska piesza trasa turystyczna E9 biegnie przez Afsluitdijk - wzdłuż wybrzeży Europy od południa Portugalii do krajów bałtyckich.

W 2006 r. kierowca rajdowy Formuły 1 Robert Doornbos przejechał Afsluitdijk z szybkością 326 km/h.

W roku 2017 tama została ozdobiona artystycznymi efektami świetlnymi. Tama zbudowana 88 lat temu nie odpowiada już współczesnym wymaganiom bezpieczeństwa, dlatego od 2018 roku rozpoczęty zostanie gruntowny proces jej renowacji i wzmacniania kosztem 800 mln euro. Prace mają być ukończone w 2023 roku.

• Od kwietnia 2019 do 2022 roku tama będzie w generalnym remoncie w celu jej gruntownej renowacji i umocnienia. W tym okresie zamknięta jest droga rowerowa przez tamę, ruch samochodowy może się liczyć ze zwężeniami odcinków drogi po tamie. 
   

3565 km barier wodnych

Holandia liczy łącznie 3565 kilometrów zapór przeciwpowodziowych w postaci wałów, grobli, tam, śluz i wydm. Zapora Oosterschelde i Maeslantkering są najbardziej znane w świecie przez swoją unikalną konstrukcję i gigantyczne rozmiary.