Carel Fabritius

Carel Fabritius (1622 - 1654) urodził się we wsi Middenbeemster kawałek na północ za Amsterdamem. Ten region jeszcze 10 lat przed urodzeniem się genialnego malarza był jeziorem i został osuszony polderem (zobacz Beemster).

Carel Fabritius
Widok Delft z 1652.

Krótkie dorosłe życie spędził Fabritius w mieście Delft. Fabritius uwolnił się od wpływu swego nauczyciela Rembrandta i wyrobił sobie własny styl; lżejszy, płynniejszy i jaśniejszy. Jego styl podpatrzyli z kolei inni wielcy malarze jak Jan Vermeer i Pieter de Hooch. Uważa się go za jednego z najbardziej utalentowanych malarzy tego okresu. Nic dziwnego, że kilka jego wcześniejszych prac przypisywano początkowo samemu Rembrandtowi. Fabritius był także portrecistą na dworze księcia Orańskiego.

Carel Fabritius
Popularny biblijny temat obrazów w XVII - jak ten pędzla Fabritiusa: "Salome z głową Jana Chrzciciela". Salome (Shalom - pokój) była pasierbicą króla Heroda. Ok. roku 27 po Judei chodził Jan Chrzciciel i wygadywał różne rzeczy które nie podobały się królowi, więc go wsadził do więzienia. Salome poprosiła króla o jego głowę. Po prawej Żołnierz z 1654.

Jego bardzo obiecująca kariera malarska skończyła się bardzo szybko gdyż w wieku 32 lat zginął tragicznie w... wybuchu prochowni położonej w pobliżu jego domu i atelier. Przypuszcza się, że w pożarze po wybuchu przepadło wiele jego prac. Artysta malował zaledwie ok. 15 lat ze swego krótkiego 32-letniego życia. Po malarzu pozostało na świecie jedynie 15 obrazów.

12 października 1654 r. Fabritius został ranny we własnym domu na ulicy Doelenstraat, wraz z teściową i kościelnym którego akurat portretował. Kilka godzin później umarł od obrażeń w szpitalu. Przyjmuje się, że eksplozja spowodowała pożar, w którym zginęły wszystkie obrazy w jego pracowni co było również powodem niewielkiej ilości dzieł, które się po nim zachowały.

Carel Fabritius
"Het puttertje" - udomowiony szczygieł, 1654 oraz autoportret z ok. 1645.

W samej Holandii zdecydowanie najsłynniejszym obrazem Fabritiusa jest "Szczygieł" (het puttertje) - ten udomowiony ptaszek był bardzo modny w mieszczańskich domach. W całym zachodnim świecie szczygieł był popularnym ptaszkiem w klatce. Niektóre ptaszki nauczono wyciągać wodę małym wiaderkiem na łańcuszku ze zbiornika (put = studna) stąd ten ptaszek zawdzięcza swoją holenderską nazwę puttertje.

• W Mauritshuis w Hadze znajduje się klejnocik malarski Fabritiusa: “Szczygieł - studzienniczek” (Het Puttertje) z 1654 r.,

• W Muzeum Narodowym w Warszawie znajduje się „Wskrzeszenie Łazarza” Karola Fabritiusa z 1642 roku,

• Portret artysty w Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdamie.

Carel Fabritius
"Wskrzeszenie Łazarza" z 1643 w Muzeum Narodowym w Warszawie oraz autoportret z 1654 r.