Przewodnik po Amsterdamie - orientacja w mieście

Orientacja w mieście

Historyczne centrum Amsterdamu układem ulic i kanałów przypomina pajęczynę lub słoje drzewa; w miarę rozrastania się miasta powstawały następne, centryczne kręgi kanałów.
Inaczej mówiąc; centrum przypomina formą wachlarz u którego nasady znajduje się dworzec kolejowy a ulice i kanału rozchodzą się promieniście na podobieństwo wachlarza.

Od centralnie położonego placu Dam w promieniu 1500 m znajdziesz niemal wszystkie atrakcje tego miasta. Sprawny turysta może w jeden letni dzień przejść całe miasto i zobaczyć wszystkie jego najważniejsze punkty (oczywiście bez wliczania w to czasu na muzea i wszelkiego rodzaju marudzenie).

Słowniczek miejski

Przed rozpoczęciem zwiedzania warto nauczyć się kilku bardzo ważnych słów określających typu amsterdamskich ulic, to pomoże w orientacji:

• gracht - popularnie po polsku mówi się kanał ale w rzeczywistości słowo gracht bardziej odpowiada pojęciu fosa (czyt. chracht) np. ulice: Herengracht, Rozengracht. Grachty miały początkowo funkcję kanalizacji.
• dijk - grobla (czyt. dajk) usypany wyżej wał ziemny ponad poziom wody (dawniej w Amsterdamie poziom wód był zmienny w zależności od przy- i odpływów morza). Takie wąskie ulice położone na dijk leżą nieco wyżej niż okoliczne, np. ulica: Zeedijk, Haarlemmerdijk.
• kade - np. De Ruyterkade, Prins Hendrikkade - nabrzeże portowe; ulice nad wodą gdzie niegdyś cumowały statki.
• steeg - zaułek (czyt. stejch), np. ulice Duivensteeg, Stoofsteeg
• markt - rynek, plac targowy, np. place: Nieuwmarkt, Bloemenmarkt
• (burg)wal - wał miejski, np. ulice: Voorburgwal, Kloveniersburgwal.

Nazwy ulic są wieloczłonowe (np.: Passeerdersgracht lub Oudezijds Achterburgwal) co nam niestety nie ułatwia czytania i zapamiętania.

Centrum średniowiecznego Amsterdamu, jak wiele starych holenderskich miast, otoczone jest fosą-kanałem (zwanym po holendersku: gracht lub singel) i w miarę rozrastania się miasta, dochodziły następne kręgi kanałów. W ten sposób plan dzisiejszego Amsterdamu przypomina pajęczynę z centrum przy Dworcu Głównym (Centraal Station), promieniście odchodzącymi ulicami i poprzecznymi kanałami.

Licząc od centrum "rozchodzi" się 5 "kręgów" kanałów:
1. Wewnętrzny pierścień zwie się Singel,
2. następny Herengracht (Pańska fosa),
3. dalej Keizergracht (Cesarska fosa),
4. Prinsengracht (Książęca fosa)
5. Singelgracht - ostatni duży kanał zamykający centrum miasta.

Herengracht jest najokazalszy, niewątpliwie najbardziej warty spaceru, za to Prinsengracht jest że swoimi domami w wodzie może najbardziej oryginalny.

Centralnym punktem miasta jest plac Dam (plac na Tamie) z położonym przy nim pałacem królewskim, gabinetem figur woskowych Madame Tussaud, eleganckim domem towarowym "Bijenkorf" i hotelem "Krasnapolsky". Monument na Dam był w latach '60 miejscem spotkań hippisów z całego świata. Od placu Dam odchodzi najbardziej znana amsterdamska ulica handlowa Kalverstraat.

Głodny w Amsterdamie?

A gdy już się zmęczysz spacerem po tych mostkach i zaułkach i głód zacznie dokuczać a chcesz zjeść coś niedrogo i typowo holenderskiego; polecam kilka adresów snack-barów z dobrymi i niedrogimi posiłkami:

Vlaamse Friteshuis, Snackbar, Voetboogstraat 33
Flamandzkie frytki i Grillroom Emmanuel, Amstelstraat 47 (na zdjęciu)
Na ulicy Eerste Helmersstraat 33 znajduje się polecana wszędzie restauracyjka Hap-Hmm gdzie serwowane są najbardziej klasyczne holenderskie potrawy w przystępnych cenach 15-20 euro (2024). 

• W Amsterdamie istnieje od co najmniej 1935 r. restauracja która wówczas reklamowała się jako restauracja klasy średniej z 3-daniowym diner za kwartje (0,25 guldena). Dzisiaj ceny są wyższe ale i tak b. dostępne (10-20 € za danie) i co jest największą atrakcją tej restauracji to autentyczna holenderska kuchnia, czyli tak jak gotowały tu babcie 60 lat temu. Hap Hmm!

Amsterdam jest najbardziej kosmopolitycznym miastem Holandii. Tu nikogo cudzoziemcy nie dziwią i na wszelki wypadek mówi się po angielsku - jest pewność, że cię zrozumieją. 

Poza barami można także zjeść coś "z muru". Przekąski "z muru" firmy FEBO są amsterdamskim wynalazkiem. Przez szybkę oglądasz co ci się wydaje smaczne, wrzucasz monetę obok i otwierasz klapkę za która znajduje się ten przysmak. Można się najeść za parę euro.

Komunikacja publiczna

Amsterdam nie jest aż tak duży aby nie dało się go zwiedzić na piechotę, ale kto jest tu dłużej może zakupić bilety 1-2-3-dniowe. Bilety komunikacji publicznej są ważne na wszystkie środki komunikacji publicznej na terenie kraju więc można się wybrać do innych równie ciekawych miejsc w tym kraju. Więcej szczegółów o biletach znajdziesz w oddzielnym artykule >>>

Także w oddzielnym artykule nasza lista wszystkich atrakcji turystycznych w Holandii >>>