Kanon historii Polski i Holandii
Poniższe zestawienie obok siebie wydarzeń historycznych ilustruje charakter obu narodów. Ilustruje co uważamy za ważne w naszej historii. To jest zbiór wiedzy jakiego uczą się w szkołach Polacy i Holendrzy.
Historia walki
Poniższe zestawienie odzwierciedla charakter obu narodów; na co kładziemy nacisk w kształtowaniu świadomości narodowej. Na tego typu listach kanonu polskiej historii nie znajdziesz Kopernika, Kochanowskiego czy Mikołaja Reja. Nie znajdziesz także nic o rozwoju Gdańska i Krakowa. Znajdziesz za to niekończącą się listę konfliktów, sporów, waśni, wojen i męczeństwa. Widocznie w nauce historii Polacy kładą nacisk na to co najbardziej lubią.
Jakże duży nacisk kładziemy na męstwo, odwagę i waleczność w naszej historii. Wojny i konflikty zapełniają polskie dusze. Zapomnieliśmy, że Polska była też krajem w którym żyli ludzie. Ludzie którzy zajmowali się pracą, handlem i nauką. W tym okresie powstawały tysiące miast i miliony ludzi żyło nie z wojen ale z produkcji i handlu zbożem, drewnem i np. czerwcem. W tym czasie polskie ziemie były obszarem ścierania się trzech wielkich religii (katolickiej, protestanckiej i prawosławnej) i u podłoża wielu wojen leżały różnice ideologiczne lub interesy finansowe.
To zestawienie jest subiektywne, jak subiektywne są wszelkie interpretacje historii. Jednak takiej historii uczymy się w szkołach. To jest wiedza jaka przekazujemy następnym pokoleniom. Ograniczyliśmy się w tym zestawieniu do okresu XV-XVII wieku, czyli najświetniejszego okresu Rzeczypospolitej i Niderlandów.
Historia interesu
U Holendrów jest właściwie odwrotnie. Historia kładzie nacisk na rozwój handlu, nauki i sztuki. Holandia podobnie jak Polska leżała i nadal leży między wielkimi mocarstwami. Dzisiaj nie wspomina się wiele o agresywnej ekspansji, o licznych wojnach i koloniach. Olbrzymia dominacja holenderskiego handlu oparta była na tysiącach żaglowców uzbrojonych po zęby, z setkami żołnierzy na pokładzie, armatami, muszkietami i magazynem prochu. Jednak dzisiaj ważniejsze są dokonania gospodarcze; osuszanie lądu, rozwój nauki, wynalazki, malarstwo i bogate stare miasta.
Linia czasowa najważniejszych wydarzeń historycznych obu narodów
Obie listy wydarzeń historycznych z łatwością można znaleźć na sieci wszędzie gdzie omawiany jest kanon historii Polski czy Holandii. Czego uczy się młody Polak a czego Holender?
Jakie były (są nadal?) powody, że Krzyżacy, Rusini, Szwedzi, Turcy i inni aż tak się na Polskę uwzięły? Czy wystarczy to skwitować niesprawiedliwością dziejową i ich zaborczością? Czy patrząc na ta polską listę nie czujemy się tylko ofiarami, z wielką zadrą w sercu? Lubimy użalać się nad sobą i grać rolę ofiary.
- Zamiast budować zamożne społeczeństwo my zawsze woleliśmy i chyba raczej nadal wolimy wymachiwać szabelką kłócąc się z sąsiadami. W końcu tak naprawdę z tego też jesteśmy dumni i znani w świecie. Polskie żołnierskie groby rozsiane są wszędzie. Gdy dla Holendra nadrzędną sprawa jest "samenleving" tak dla nas "społeczeństwo" jest słowem wciąż zbyt abstrakcyjnym.
KANON HISTORII POLSKI I HOLANDII XV-XVII w.
POLSKA | HOLANDIA |
1410 Bitwa pod Grunwaldem 1411 Pokój w Toruniu 1413 Unia w Horodle 1431 4-letnia wojna z Krzyżakami 1444 Bitwa pod Warną 1454 13-letnia wojna z Krzyżakami 1466 Drugi pokój w Toruniu |
1400 Rozwój handlu hanzeatyckiego 1407 Pierwsze wiatraki do osuszania polderów 1421 Wielka powódź, potop Św. Elżbiety 1432 Jan van Eyck tworzy ołtarz w Gandawie 1462 Rozwój drukarstwa, czcionki 1500 J. Bosch maluje "Ogród ziemskich rozkoszy" 1511 Erazm publikuje "Pochwałę głupoty" |
1519 3-letnia wojna z Krzyżakami 1525 Hołd Pruski 1569 Unia lubelska z Litwą 1570 Unia sandomierska 1573 Konfederacja warszawska 1596 Unia brzeska 1600 Początek wojny ze Szwedami 1605 Bitwa pod Kircholmem 1609 10-letnia wojna polsko-rosyjska 1618 Wojna trzydziestoletnia 1620 Wojny polsko-tureckie 1621 Bitwa pod Chocimiem 1622 Rozejm ze Szwedami w Mitawie |
1517 Marcin Luther publikuje tezy reformacji 1523 Pierwsi holenderscy heretycy giną na stosie 1563 Jan Breugel maluje "Wierzę Babel" 1566 Początek rewolty ikonoklastów 1568 Bunt Wilhelma Orańskiego przeciw Hiszpanom, początek wojny osiemdziesięcioletniej. 1579 Unia Utrechcka 1588 Zniszczenie hiszpańskiej Armady 1588 Powstanie Republiki Niderlandów 1594 Willem Barents odkrywa Nową Ziemię 1598 Olivier van Noort opływa świat 1602 Osuszenie polderu Beemster 1602 Powstanie Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej VOC 1605 Willem Jansz odkrywa Nową Zelandię 1616 W. Schouten opływa Ziemię Ognistą 1619 Powstanie kolonii Batavia na Jawie 1625 Powstanie kolonii: Nowy Amsterdam, Gujana, Brazylia, Karaiby 1625 Hugo Grocjusz publikuje "O prawie i pokoju" podstawy prawa międzynarodowego |
1627 Bitwa morska pod Oliwą 1629 Pokój w Altmarku 1648 Powstanie Chmielnickiego 1655 Potop szwedzki 1660 Pokój w Oliwie 1672 Najazd turecki 1683 Odsiecz wiedeńska 1733 Wojna o sukcesję polską 1768 Konfederacja barska 1772 I rozbiór Polski |
1630 Van Dyck, Rubens u szczytu kariery malarskiej 1635 Wilhelm Blaeu wydaje pierwszy atlas świata 1637 Wydana zostaje biblia w języku holenderskim 1641 Początek wyłącznego handlu z Japonią 1642 Rembrandt maluje "Straż nocną" 1642 A. Tasman odkrywa Tasmanię i Australię 1650 Potter i Fabritius u szczytu kariery malarskiej 1655 Huygens odkrywa księżyc Saturna 1657 Holenderska biblia w nakładzie 500.000 egzemplarzy 1660 Początek holenderskiego handlu niewolnikami 1662 Ukończenie modernizacji Amsterdamu 1665 Vermeer, Steen u szczytu kariery malarskiej 1667 Admirał de Ruyter rozbija flotę brytyjską 1676 Antoni van Leeuwenhoek odkrywa bakterie 1677 Baruch Spinoza wydaje traktat etyczny 1700 Kupcy budują pałace letnie za miastem 1774 Eise Eisinga buduje pierwsze w świecie planetarium |
Przeczytaj także:
- Historia kontaktów polsko-holenderskich
- Moedernegotie czyli holenderska matka handlu z Polską
- Z Gdańska do Amsterdamu płynął dobrobyt
- 1000 lat kontaktów polsko-holenderskich oczami Holendra
- Gdy Gdańsk był holenderskim Danswijck
- Historia oficjalna, czyli na potrzeby chwili
- Historia chłopa feudalnego - czyli dlaczego Kraków zbudowali
- Jak polskie zboże wzbogaciło Holandię
- Drewno - od wieków polski towar eksportowy
- Holenderska Matka Handlu i ostatni polski flisak
- Holenderscy kupcy i polscy magnaci
- Duńskie archiwum uczy historii Polski
- Historia Holandii: od republiki do monarchii