Kwietniowe pola tulipanów
Słynne kwieciste pola tulipanów w Holandii łatwiej zobaczyć na pocztówkach niż w rzeczywistości. Kwitną krótko i tylko w kilku niewielkich regionach Holandii. Idealnym okresem podziwiania - tego holenderskiego symbolu numer jeden - jest połowa kwietnia.
9 miliardów cebulek
- Około 22 tys. hektarów pól uprawnych Holandii zajmują plantacje kwiatów cebulkowych, w tym najwięcej upraw tulipanów oraz; lilii, narcyzów, hiacyntów i mieczyków. To tyle samo co powierzchnia Puszczy Kampinoskiej w Polsce.
- Rocznie produkuje się w Holandii ok. 9 mld cebulek kwiatowych - to mniej więcej tyle ile jaj produkuje Polska.
- Ponad 60% całej światowej produkcji cebulek kwiatowych pochodzi z tych obszarów Holandii.
- Na Holandię przypada 85% światowego handlu cebulkami kwiatowymi.
- Holandia eksportuje rocznie ok. 2,5 miliarda cebulek tulipanów w 8 tys. odmian.
- Holandia eksportuje rocznie cebulki kwiatowe o łącznej wartości ok. 600-900 mln euro, głównie do Niemiec (120 mln.€), USA (110 mln.€), Chin (75 mln.€), Rosji, Japonii i Wielkiej Brytanii (70 mln. €).
- Istnieje ok. 150 gatunków tulipanów w 3000 odmian.
- Pola tulipanów z lotu drona.
Największy areał uprawy znajduje się w następujących gminach:
1. Hollands Kroon (3.298 ha, okolice miasteczka Wieringerwerf)
2. Schagen (2.516 ha)
3. Noordoostpolder (2.406 ha okolice Emmeloord)
4. Den Helder (1.324 ha)
5. Noordwijkerhout (1.197 ha)
6. Medemblik (1.048 ha)
Gmina Noordwijkerhout jest malutka ale to jest ten najstarszy i najpopularniejszy obszar upraw tulipanów i w tej okolicy (koło Lisse) też znajduje się słynny park (festiwal) tulipanów Keukenhof.
Uprawa tulipanów
Holandia jest światowym potentatem produkcji cebulek kwiatowych. Region ich hodowli zwie się "bollenstreek" czyli region cebulkowy jako, że to nie tylko tulipany ale także hiacynty, narcyzy, amarylisy, szafirki, anemony, lilie, frezje, cyklameny, dalie, gladiole, pięcioręczniki i masa innych znanych i nie znanych roślin cebulkowych jest tam hodowanych.
Profesjonalna uprawa cebulek kwiatowych rozpoczęła się w Haarlemie i okolicach w XIX wieku. Stamtąd uprawa rozprzestrzeniła się na południe w kierunku Hillegom, Lisse i Sassenheim oraz na północ w kierunku Heemskerk, Limmen i Beverwijk. Hodowcy już dawno odkryli, że gleba za wydmami (tzw. geestgrond) - niegdyś dno morza - jest bardzo odpowiednia dla cebulek. Cebulki nie cierpią zbyt dużo wody deszczowej a gleba za wydmami łatwo przesiąka. Cebulki lubią również wapno w glebie a tego akurat tam nie brakuje z powodu dużej ilości żwiru muszelkowego pobliskiego morza. Hodowcy przez długi czas myśleli, że cebulki tulipanów (ale także żonkili i hiacyntów) można uprawiać tylko na tym typie gleby. Ale później odkryli, że tulipany, lilie i mieczyki również dobrze radzą sobie na lekkiej glinie. Dlatego współcześnie widzimy pola kwiatowe w wielu innych częściach Holandii.
- Przy uprawie tulipanów od co najmniej 25 lat pracuje wielu Polaków dorabiających sezonowo "przy cebulkach". Obróbka i czyszczenie cebulek jest pracą trudną do zmechanizowania i pracochłonną.
Hodowla nowych cebulek rozpoczyna się na jesieni (październik, listopad) kiedy cebulki są sadzone. Na cebuli-"matce" wyrasta kilka małych cebulek-pączków (tzw. cebulki przybyszowe) które żywią się "matką". Najdorodniejszy pączek (pączek A) wyrasta na cebulę nadającą się do sprzedaży a pozostałe mniejsze, o różnej wielkości (pączki B, C, D, itd.) zwą się klisters. Klisters trzymają się "matki" i są latem wykopywane, obierane z starych korzeni i łusek "matki". Na jesieni te klisters idą z powrotem do ziemi i tak cykl się powtarza. W oddzielnym artykule opisujemy historię tulipana w Holandii.
Gdzie i kiedy oglądać tulipany?
Kwiaty cebulkowe a szczególnie tulipany kwitną od końca marca do początku maja. Tulipany w swej największej krasie najlepiej oglądać w połowie kwietnia.
Generalnie są trzy regiony tulipanowe w Holandii:
1. Najstarszym regionem hodowli tulipanów jest Bollenstreek który położony jest wokół słynnego parku tulipanów Keukenhof [oddzielny artykuł] - zwanego także "Festiwalem Tulipanów" - czyli z grubsza biorąc obszar między wybrzeżem Morza Północnego a miejscowościami Sassenheim, Lisse i Hillegom.
Fotogenicznymi miejscami w tym regionie jest np. ulica Leeweg (N206) w Noordwijkerhout lub ulica Zwartelaan koło Lisse. Uwaga! W te miejsca trudno dojechać samochodem, ponieważ nie ma możliwości parkowania.
Co prawda w samym parku Keukenhof zobaczysz na raz 7 milionów kwiatów cebulkowych z największą różnorodnością gatunków na świecie ale w ładne weekendowe dni jest tam bardzo tłoczno, wstęp kosztuje €20,- i nie każdego taki spęd turystów bawi, gdy tymczasem można w ten region dojechać na rowerach, pociągiem lub samochodem i w spokojniejszych miejscach nacieszyć oczy barwnym kobiercem.
- Alternatywą dla Keukenhof jest ogród botaniczny fundacji Hortus Bulborum na skraju wsi Limmen na południe od Alkmaar. Fundacja i jej ogród jest rodzajem azylu dla niechcianych kwiatów, jest największym w świecie bankiem genetycznym historycznych kwiatów cebulkowych i opiekuje się 4000 gatunków tulipanów, narcyzów i hiacyntów które przestały być komercyjnie interesujące. Ogród otwarty codziennie do godz. 17, wstęp €5 [link].
- Inną alternatywą jest darmowy park we wsi Anna Paulowna (nazwanej na cześć rosyjskiej księżnej i królowej Niderlandów, 1816) na samym czubku prowincji Noord-Holland, gdzie znajduje się piękny polderowy ogród - Poldertuin. Wstep gratis. Ogród prezentuję się najwspanialej włąśnie w kwietniu gdy kwitną kwiaty cebulkowe [lokacja na mapie].
- Hodowca tulipanów od od 1882 r. oraz ich oficjalny dostawca dla ogrodów kwiatowych Keukenhof otworzył stronę Dutch Grown oferującą cebulki wszystkich gatunków kwiatów cebulkowych po polsku z dostawą także na terenie całej Polski.
2. Więcej pól tulipanów znajdziesz w prowincji Flevoland w jej północnej części tzw. Noordoostpolder (północno-wschodni polder) na zachód i południe od miasta Emmeloord. W innych częściach Flevoland także można trafić na pola kwiatowe co czyni ta prowincję największym producentem kwiatów cebulkowych w Holandii.
3. Trzecim regionem jest tzw. Kop van Noord-Holland na zachód od miasta Schagen głównie miasteczek Breezand, Anna Paulowna i Julianadorp.
4. Najnowszym regionem upraw tulipanów jest część prowincji Flevoland wokól gminy Dronten (nie zaznaczone na mapie) wokół wybrzeża. [zobacz mapki tras tulipanowych w Dronten]
Generalnie tulipany chowają się najlepiej na byłych wydmach i polderach byłego dna morskiego więc ich hodowla ma miejsce w pasie od Hagi i Lejdy przez Alkmaar aż do Den Helder. Na pola tulipanów można jeszcze trafić w Zeelandii (Goeree-Overflakkee) i Westland.
Co roku, na przełomie kwietnia i maja w weekend organizowane jest bloemencorso - kwiecista parada. Kwiatowe pojazdy przejeżdżają trasę z Noordwijk do Haarlemu przyciągając milionową publikę z całego świata. W roku 2019 corso rozpoczyna się w sobotę, 13 kwietnia.
Trasa po tulipanowych polach
Najefektywniejsza "prastarą" tulipanową trasę wytyczyłem w oddzielnym artykule "Tulipany w Holandii". Należy tylko dodać, że trasa wiedzie po wąskich drogach, praktycznie bez miejsc parkingowych. Trasa idealna na rowerze lub na piechotę.
Przeczytaj także: