Wytwórca chodaków - wymarłe zawody
Chodaki lub saboty są wciąż symbolem Holandii i bywają wciąż używane przez rolników uważających, że to najwygodniejsze i najpraktyczniejsze obuwie. W Holandii nazywają się klompen i są nadal produkowane choć już maszynowo i najwięcej nabywców znajdują wśród turystów.
Wytwórca chodaków - klompenmaker
Wytwórca chodaków zwie się klompenmaker i zawód ten nadal w Holandii istnieje choć co prawda w szczątkowej formie, na jarmarczne pokazy dla turystów. Jednak nadal istnieje zapotrzebowanie na chodaki jest i jeszcze dzisiaj są rolnicy chodzący chętnie w chodakach jak i - co już nieraz zauważyłem - kierowcy ciężarówek; ponoć to bardzo wygodne i zdrowe do chodzenia obuwie.
Nic tak typowo holenderskie jak drewniane saboty inaczej zwane chodakami a po holendersku klompen. Chodaki wyrabiane są z drewna topolowego (ned.: populier) - jest to drewno lekkie, stosunkowo trwałe i powszechnie dostępne w Holandii. Chodzenie w chodakach wymaga specjalnej techniki, kto jej nie pozna temu będą łatwo z nóg spadały.
Drewniane chodaki z drzewa topolowego, tradycyjnie używane przez holenderskich chłopów były też chętnie noszone przez XIX-wieczny proletariat w dużych centrach przemysłowych Belgii i Północnej Francji. Zdarzało się, że niezadowoleni z warunków pracy robotnicy rozpoczynali strajk wciskając swe saboty (chodak po francusku: le sabot) między tryby maszyny blokując jej pracę - stąd powstało słowo sabotaż (z francuskiego: le sabotage).
Dzisiaj saboty są symbolem tego kraju i chętnie kupowanym, atrakcyjnym upominkiem dla turystów. Produkcja tych drewniaków została także zmechanizowana co najlepiej można zobaczyć w licznych demonstracjach produkcji chodaków w skansenie Zaanse Schans, wieś - kolebka Holandii - miejsce gdzie można zobaczyć i nauczyć się najwięcej o Holandii. Tam można zwiedzić ciekawe wiatraki, obejrzeć jak produkuje się holenderski ser, jak wyrabia saboty, jak mieszkali Holendrzy, jakie robili zakupy i jak wyglądało życie - jednym słowem wszytsko co chcemy w Holandii widzieć.
Klomp - drewniak
Drewniane buty używane były w dużych częściach Europy już od średniowiecza. Wcześniej jeszcze noszono sandały z drewnianą podeszwą a Szwedzi ze skórą na wierzchu. Chodaki wyrabiali chłopi zimą, gdy nie było zajęć w polu. Na niedzielę, do kościoła zakładano malowane chodaki. Chodaki były idealnym obuwiem na klimat tej części Europy. Częste słoty i błoto nie szkodziło ani butom ani nie brudziło nóg. We wsi Eelde istnieje klompenmuseum - muzeum drewniaków, oraz we wsi Enter w której pracowało niegdyś 300 wytwórców chodaków.
Najsłynniejsze sandały
Sandały marki Birkenstock cieszą światową sławą. W latach 60. na przykład były obuwiem amerykańskich hippisów. Johannes Adam Birkenstock był od 1774 r. szewcem w miejscowości Langen-Bergheim koło Frankfurtu n. M. więc marka ma już 250 lat. Jego wnuczek zaprojektował buty z ergonomiczne uformowaną wyściółką i zaczęły się wyśmienicie sprzedawać jako wygodne, zdrowe, ortopedyczne obuwie. Współcześnie nawet Barbie chodzi w sandałach Birkenstockach które zaczęto produkować od 1963 roku. Sandały sprzedają się świetnie w USA i w Europie. Kupują je ludzie z "chodzonymi" zawodami, jak np. pielęgniarki. Ja sam noszę je z 40 lat, niemal zawsze i wszędzie. Należę do tych turystów co idą w góry w birkach.
| Zapomniane zawody... Bednarz Budzik miejski Burłak Celnik Flisak Górnik Handlarz wędrowny Herald Latarnik uliczny Listonosz Mleczarz |
Nakręcacz zegara |