Frans Hals

Frans Hals (1582/83-1666) urodził się w Antwerpii i był rówieśnikiem Rubensa. Tak jak dzisiaj zawodem jest fotograf tak wówczas szło się do malarza po portrety w majestatycznych pozach. Ale Hals malował inaczej, naturalniej i spontanicznej.

portrety Fransa Halsa
Grający na lutni błazen, 1623 oraz Cyganka, 1635.

W tych burzliwych czasach reformacji i wojen religijnych między wyznawcami tego samego Boga ale innego Interpretatora; Antwerpia była terenem zmagań o władzę katolików i protestantów. Podobnie jak wielu mieszczan z Południowych Niderlandów (Flandria), rodzina Halsów przeniosła się do Haarlemu około 1586 roku. Rodzina Halsów należała do jednej z wielu flamandzkich rodzin migrantów, które, podobnie jak wysiedleni Żydzi sefardyjscy i uchodzący francuscy Hugenoci, odegrali ważną rolę w złotej epoce Holandii.

portrety Fransa Halsa
Z lewej "Peklowany śledź" komediowa postać teatralna żarłocznego błazna z 1630 r. oraz śpiewający chłopiec z fujarką, 1623.

Frans Hals urodził się około 1583 roku jako syn tkacza i handlarza sukien. Urodził się w Antwerpii, ale jego rodzina pochodziła z Mechelen. We wczesnej młodości rodzina wyemigrowała do Haarlemu, uchodząc przed prześladowaniami protestantów w Antwerpii. Swoją drogą, Niderlandy sporą część swojej świetności zawdzięczały emigrantom; Flamandczykom masowo uchodzącym z katolickiego południa Niderlandów do protestanckiej północy, ale nie mnie sefardyjskim Żydom z Iberii (skąd zostali wyrzuceni) oraz francuskim Hugenotom (kalwinistom) także uciekającym do Holandii przed prześladowaniami.

Frans Hals był jednym z najbardziej utalentowanych portrecistów malarstwa europejskiego. Jego styl malarski, nieco nonszalancki z mocnymi ruchami pędzla, potrafił uwiecznić twarz w ruchu, niezbyt ostrą ale dynamiczną. Malarz znalazł naśladowców jeszcze 200 lat później wśród impresjonistów. Sam Van Goch był zachwycony sztuką malarską Halsa.

obrazy Fransa Halsa
Od lewej z góry: De lachende cavalier z 1624, Portret René Descartesaz 1648 oraz Wesoły pijak, 1630. Poniżej De Magere Compagnie, 1637 oraz
Bankiet oficerów milicji z Haarlemu z 1633.

W 1603 r. Frans Hals zaczął jako uczeń - u także flamandzkiego migranta Carela van Mander. W 1610 roku został członkiem cechu malarzy w Haarlemie - co było bardzo ważnym warunkiem uprawiania zawodu.

Frans Hals jest malarzem Złotego Wieku, najbardziej znanym ze swoich dynamicznych obrazów i licznych "utworów milicyjnych" - grupowych portretów schutters jakimi nazywał się rodzaj milicji w holenderskich miastach XVII wieku. Frans Hals był sam członkiem "schutterij" (milicji) w Haarlemie. Malarz miał duży wpływ na późniejszych impresjonistów, takich jak Claude Monet i Vincent van Gogh.

Mistrz namalował wiele portretów dla mieszczańskich elit. Jednym z najsłynniejszych ludzi, których sportretował był francuski filozof René Descartes. Charakterystyczne portrety Halsa wydają się pomalowane w jednej chwili i dają nam wrażenie, że malarz uchwycił swój model w typowym momencie i na zawsze uwiecznił go na płótnie. Frans Hals, po Janie Vermeerze i Rembrandcie van Rijn, uważany jest za najważniejszą postać w historii malarstwa holenderskiego. Dzieła Fransa Halsa można podziwiać w muzeach na całym świecie i w Holandii w Frans Hals Museum w Haarlemie, Rijksmuseum w Amsterdamie i Mauritshuis w Den Haag.