Sos orzechowy (saté)
Sos orzechowy jest jednym z bardziej typowych holenderskich przysmaków i tak samo jak i masło orzechowe nigdzie indziej w Europie praktycznie nie znany. Poniżej holenderska recepta.
- Zobacz także artykuł: Masło orzechowe
Sos orzechowy przybył do Holandii z kolonii w Azji. Używany jest do mięsa, ryżu i nawet frytek - w Holandii szalenie popularny i lubi go chyba każdy a wielu za nim wprost przepada. Zwany jest pindasaus lub satésaus i najczęściej używany do saté (grillowane szaszłyczki z mięsa drobiowego lub wieprzowego) które mają swój rodowód w byłej kolonii holenderskiej: Indiach Holenderskich (Indonezja).
W skład sosu domowej roboty wchodzi masło orzechowe (pindakaas), mleko, sos sojowy (ketjap), przyprawy jak imbir (ned.: gember lub djahe) i sambal (indonezyjski przecier z papryczek chili), poza tym można użyć smażoną cebulkę, brązowy cukier (basterdsuiker), sok z cytryny i kawałek kostki bulionu do smaku, czosnek, sezam, kiełki soi (taugé), olej a część mleka może zastąpić mleczko kokosowe (santen).
Recepta na holenderski sos orzechowy (satésaus)
Składniki:
• 1 słoik pindakaas - holenderskiego masła orzechowego (marka nie gra roli)
• 1 cebula i trochę oleju
• troszeczkę soku z cytryny
• 2-3 łyżki mleczka kokosowego
• kilka ząbków czosnku (ilość w zależności od upodobań)
• kilka łyżek sosu sojowego (ketjap)
• 1 łyżka sambal (lub posiekane chili)
• ewentualnie szczypta imbiru lub starty świeży korzeń.
• 1-3 łyżki brązowego cukru (może być też zwykły cukier)
• 1 słoik (ten po maśle orzechowym) mleka
Ilość przypraw można dostosowywać do swoich upodobań i robić sos mniej lub bardziej słodki, kwaśniejszy, słony lub pikantny, rzadszy i gęstszy. Bazą sosu jest masło orzechowe, czosnek, sos sojowy, sambal (pikantne papryczki chili) i mleko, reszta składników opcjonalnie.
- W rondelku usmaż na oleju, na złoto cebulkę pokrojoną w bardzo drobną kostkę
- Na malutkim ogniu mieszaj pomału i delikatnie masło orzechowe (Uwaga! Przy za wysokiej temperaturze może się zważyć!)
- Gdy masło orzechowe roztopi się w jednolitą papkę dodawaj powolutku mleko w ilości do pożądanej gęstości, następnie sos sojowy, cukier, mleczko kokosowe, sok z cytryny, sambal i inne przyprawy do smaku. Sos należy stale mieszać i nie dopuścić do zagotowania aby się nie zważyło.
Sosem polewamy usmażone lub grillowane kawałki delikatnych mięs z ryżem lub serwujemy przy innych azjatyckich potrawach a nawet do... frytek (pod nazwą patat oorlog) - tak popularnych w Holandii popularnych.
Pycha!
W Holandii jest do nabycia wiele marek gotowych sosów orzechowych tylko do podgrzania lub rozpuszczenia w wodzie.