Konstrukcja i nazewnictwo holenderskiego wiatraka

Słowa w kolejności alfabetycznej

Billen = „ostrzenie” kamienia młyńskiego

Binnenkruier = wiatrak którego skrzydła kierowane (kruien) są do wiatru z wewnątrz budynku

Bovenkruier = wiatrak którego tylko górna część (czapa, głowica) obraca się horyzontalnie

Buitenkruier = wiatrak „z ogonkiem” którego skrzydła kierowane (kruien) są do wiatru na wewnątrz budynku

Bovenwiel = górne duże koło zębate na osi skrzydeł na którym zamontowany jest hamulec (vang) skrzydeł.

Kollergang = w młynie olejowym pionowe, stojące koła młyńskie (kalander) „chodzące” po poziomym kole służące do miażdżenia nasion roślin oleistych.

Koningsspil = „oś królewska”, główna pionowa oś napędowa wiatraka

Kruien = czynność ustawiania skrzydeł wiatraka według kierunku wiatru. Dosłownie kruien znaczy przemieszczanie dużego ciężaru. W niektórych typach wiatraków przekręcanie skrzydeł odbywało się za pomocą czegoś w rodzaju taczki (ned.: kruiwagen). Typowy holenderski wiatrak jest tzw. buitenkruier (obracanie wiatraka odbywa się na zewnątrz budynku. Są także binnenkruiers (obracanie wewnątrz wiatraka) i zelfkruiers (specjalny mechanizm obraca skrzydła automatycznie do kierunku wiatru).

Kruipad = droga lub szyna po której obraca się skrzydła wiatraka do wiatru

Kruiwerk = wewnętrzny mechanizm obrotowy wiatraka

Ligger = dolny, nieruchomy kamień młyński

Loper = górny, obracający się kamień młyński

Lier = wciągarka linowa

Luiwerk = mechanizm dźwigowy do wciągania worków ziarna na wyższe piętra wiatraka

Maalstoel = łożysko i kamienie żarna

Middenkruier = typ wiatraka gdzie część budowli wraz ze skrzydłami obraca się do wiatru (wiatraki typu: standerdmolen, wipmolen i spinnenkopmolen)

Molen = młyn.

Molengang = (lub maalgang) jest to system współpracujących ze sobą wiatraków służących do przepompowywania wody na wyższy poziom. Ponieważ maksymalna wysokość przepompowywania wody przez jeden wiatrak wynosiła 1,5 m to z „głębszych” polderów trzeba było wypompowywać wodę stopniami. Najniższy wiatrak pompował wodę do poziomu „onderboezem” a najwyższy do „ringvaart”. Istniały dwu- i trzystopniowe systemy wiatrakowe (tweegang i driegang)

Rosmolen = kierat poruszający żarna

Scheprad = koło z czerpakami do przenoszenia wody na wyższy poziom

Staart = „ogonek” – belka umocowana w obrotowej czapie wiatraka (bovenkruier) na zewnątrz, sięgająca do ziemi, służąca do przekręcania (kruien) skrzydeł do wiatru

Stelling = balustrada, galeria wokół wysokiego wiatraka po której młynarz porusza wiatrakiem (zwane także omloop, zwichtstelling, galerij, gaanderij lub balie).

Onderkruier = typ wiatraka gdzie cała budowla wraz ze skrzydłami obraca się do wiatru (wiatraki typu: paltrok)

Standaard = „kurza nóżka” na której obraca się ten typ wiatraka (koźlak).

Torenkot = obudowana, piramidalna część wiatraka koźlaka. Kot jest flamandzką nazwa szopy, komórki, małego domku, studenckiego pokoju itp. Kotter: kuter rybacki.

Vang = konstrukcja hamulca która zaciska się niczym hamulec bębnowy na górnym kole zębatym (zobacz bovenwiel).

Vangen = zatrzymać wiatrak

Vijzel = śruba Archimedesa, służy do pompowania wody na wyższy poziom

Watermolen = młyn napędzany wodą (rzadkość w Holandii)

Wieken = skrzydła wiatraka (także cztery w komplecie: gevlucht lub wiekenkruis)

Wiekenkruis lub gevlucht = „krzyż skrzydeł” czyli głowica osi na której zamontowane są cztery skrzydła wiatraka.

Windmolen = wiatrak (dosłownie: młyn wietrzny).

Zelfzwichting = konstrukcja lamelowych drewnianych klapek na skrzydłach wiatraka. Zastąpiły dawniej stosowane żagle i ustawiają się automatycznie dostosowując do siły wiatru.

Zwichten = dopasowywać wielkość żagla na skrzydłach do siły wiatru. Mały wiatr: zeil spannen (żagiel wyciągnąć). Duży wiatr: zeil minderen (żagiel zwinąć, skrócić).